روش های جراحی شقاق یا فیشر مقعد | پزشک متخصص درمان درد و سوزش مقعد

اگر بیماری شقاق یا فیشر مقعد مزمن باشد و بااستفاده از سایر درمان های خانگی، دارویی و بوتاکس خوب نشود يا مرتبا عود کند نياز به جراحي دارد.
جراحی شقاق روش های مختلفی دارد که در زیر به آن ها میپردازیم.

تمامی این روش ها با بی حسی موضعی، بدون درد و خونریزی صورت میگیرد و بیمار پس از معالجه نیازی به بستری شدن ندارد واین کار به صورت سرپایی در بیمارستان انجام می‌شود. اکثر بیماران میتوانند کار و فعالیت های روزانه خود را بدون اینکه مشکلی برایشان پیش آید انجام دهند. البته التیام بعد از عمل چند روزی طول میکشد ولی به هرحال درد ناشی از جراحی معمولا خفیف و ملایم است و از درد خود شقاق مقعد بسیار کم‌تر است.

پزشک جراح برای اطمینان از نبود منعی در انجام جراحی آزمایشاتی در فرد از جمله آندوسکوپی و بررسی عضلات کف لگن فرد انجام میدهد.

آندوسکوپی برای رد کردن شرایط پزشکی مؤثر بر بخش‌های مختلف دستگاه گوارش از جمله روده، معده، روده‌ی کوچک و بزرگ است. بررسی عضلات کف لگن نیز برای تشخیص مشکلات احتمالی در کنترل اجابت مزاج فرد است که در صورت نیاز توسط فیزیوتراپ اصلاح شود.

روش های جراحی شقاق

تجویز جراحی توسط پزشک به سوابق بیمار و علت ایجاد کننده شقاق مقعد در فرد بستگی دارد.

روش های جراحی شقاق مقعد عبارتند از:

جراحی شقاق به روش اتساع یا دیلاتاسیون دریچه‌ی مقعد
جراحی شقاق به روش اسفنکتروتومی داخلی جانبی مقعد
جراحی شقاق به روش فیشرکتومی
جراحی با لیزر شقاق

جراحی شقاق به روش اتساع یا دیلاتاسیون دریچه‌ی مقعد

روش دیلاتاسیون از قدیمی‌ترین روش درمان شقاق مقعد است. در این روش بیمار تحت بی‌حسی موضعی یا بی‌هوشی عمومی قرار می گیرد و جراح با دست خود شروع به باز کردن دریچه مقعد میکند. پزشک برای سهولت انجام کار از مواد ژل لغزنده و روان‌کننده بر روی دهانه مقعد استفاده میکند.

این روش باعث آزاد شدن دریچه مقعد و کمی رها شدن آن می شود.

اگر پزشک در فشار با دست دقت لازم را انجام ندهد، اسفنکتر مقعد و فیبرهای عضلانی آسیب میبینند و در نهایت ممکن است پاره شوند.

این روش به دلیل عوارض بالایی که دارد امروزه به ندرت انجام می‌شود. از شاخص ترین عوارض آن بی اختیاری مدفوع و گاز روده است.

عوارض ناشی از روش اتساع یا دیلاتاسیون دریچه‌ی مقعد

روش اتساع مقعد دارای خطرات و عوارضی است که قبل از رضایت دادن به انجام این عمل باید از آن‌ها آگاه شد. خطرات و عوارض ناشی از این روش عبارتند از:

به دلیل نیروی وارد شده‌ی بیش از حد بر دریچه‌ی مقعد ممکن اس بی اختیاری مدفوع و گاز روده یا نشت مقعد را همراه داشته باشد
اسفنکتر مقعد ممکن است آسیب ببیند
احتمال شکست بالای جراحی
پاره شدن بافت رکتال
لخته شدن خون

به سبب این عوارض جبران‌ناپذیر، جراحان اغلب استفاده از روش‌های کم‌تهاجمی‌تر را برای بیماران خود به جای این روش ترجیح می دهند. سایر روش‌ها علاوه بر خطر کم‌تر، میزان مؤفقیت بیشتری دارند.

جراحی شقاق به روش اسفنکتروتومی داخلی جانبی مقعد

اسفنکتروتومی، یک عمل جراحی روز برای درمان شقاق مقعد است. در این روش پزشک بخش کوچکی از عضله دریچه‌ی مقعدی را که به علت فشار عضلانی دچار گرفتگی شده است برمی دارد و فرد را با این روش درمان میکند. میزان موفقیت این روش نسبتا بالاست و احتمال تکرار فیشر مقعدی بسیار کم است.

اسفنکتروتومی به دو روش باز و بسته انجام می‌شود.

اسفنکتروتومی بسته

در این روش جراح با یک تیغه یک شیار جانبی را ایجاد می کند و از آن شیار عضله‌ی دریچه‌ای را بیرون می کشد تا قسمتی از دریچه‌ی داخلی را برش دهد. این روش نیاز به دقت و مراقبت بیشتری دارد.

اسفنکتروتومی باز

در این روش جراح یک برش نیم تا یک سانتی در مقعد ایجاد میکند و در ادامه به شکل اسفنکترومی بسته، بیمار را عمل می کند.

جراحی شقاق به روش فیشرکتومی

در این روش جراح شکافی که دراثر فیشر مقعد به وجود آمده است را برش میدهد و ترمیم میکند و یا توسط عمل برش و برداشت قسمتی از عضله ی دریچه ی داخلی مقعد اثر بخشی آن را بیشتر میکند.

مراقبت بعد از جراحی شقاق یا فیشر مقعد

فرد برای بهبود سریع تر نیاز به مراقبت‌های خاص بعد از عمل دارد. توصیه های بعد از عمل شامل:

مصرف غذاهای پرفیبر و غذاهای کم‌چرب و مایعات فراوان برای نرم شدن مدفوع و جلوگیری از یبوست
نشستن در آب گرم به خصوص پس از اجابت مزاج برای تمیزی ناحیه و آرامش عضلات کف لگن
راه‌رفتن و پیاده‌روی برای افزایش خونرسانی به کف لگن و جلوگیری از یبوست
خودداری از مصرف صابون‌های معطر و محرک در ناحیه مقعد
مصرف ملین با نظر پزشک در صورت به تأخیر افتادن اجابت مزاج بعداز سه روز
خواب کافی و استراحت برای کمک به بهبودی

عوارض عمل جراحی شقاق

در جراحی شقاق ممکن است برای افراد مختلف عوارض متفاوتی رخ دهد:

بعضی افراد در جراحی شقاق دچار بی اختیاری مختصری در دفع گاز می شوند. این مشکل پس از چند ماه به طور تدریجی برطرف خواهد شد.
همچنین بعضی افراد دچار خون ریزی خواهد شد که پس از دو هفته رفع می شود.
بعضی افراد نیز پس از عمل احتباس ادرار پیدا می کنند که پس از ۲۴ ساعت رفع می گردد.

جراحی با لیزر شقاق

موثرترین روش درمان شقاق مقعدی مزمن قطع اسفنکتر داخلی است و میزان موفقیت آن 100-95% است.

در لیزر شقاق ابتدا محل زخم شقاق با بيحسي موضعي بيحس مي گردد و سپس با ليزر زخم برداشته ميشود و عضله دور مقعد به ميزان كم برش داده ميشود تا به زخم فرصت لازم جهت بهبود داده شود. در حين عمل اگر زائده اضافي در اثر شقاق بوجود آمده باشد قابل برداشتن است و لذا مقعد فرم نرمال اوليه خود را پيدا ميكند. بعد از عمل با ليزر شقاق بيمار ميتواند دفع راحت داشته باشد.

بطور کلی عمل جراحی لیزر شقاق با بیحسی موضعی و بصورت سرپائی در مطب مطابق روشهای استاندارد که یکی از آن روش ها استفاده از لیزر شقاق می باشد اقدام به قطع اسفنکتر داخلی در نواحی طرفی می شود و زائده پوستی sentinel pile نیز برداشته می شود.

با استفاده از داروهای بیحسی کننده طولانی اثر بیمار می تواند بلافاصله به محل کار خود مراجعه نماید. اکثر بیماران بهبود فوری درد را بعد از جراحی تجربه می کنند ولی تا چند روز بعد از آن درد حاصله را می توان با مصرف مسکن کنترل نمود.

مزایای درمان و جراحی لیزر شقاق (فیشر) مقعدی با لیزر

- 1) نیازی به بستری در بیمارستان و گرفتن بیهوشی عمومی یا بی حسی نخاعی که یکی از علل ترس بیماران است نداشته ومتعاقب آن نیازی به استراحت چند روزه در منزل که از ضروریات جراحی سنتی است را ندارند و از روز بعد از عمل میتوانند به سرکار خود بازگردند زیرا بیمار بیهوشی نگرفته ودرد زیادی بعد از عمل ندارد.
- 2) نیازی به پانسمان داخلی (توپی یا تامپون)ندارد که معمولا در جراحی سنتی اجباری و خارج کردن آن بسیار دردناک است .
- 3)عمل معمولا در مطب انجام و بیمار بعد از عمل مرخص ومیتواند بعد از عمل تغذیه معمولی و دفع مدفوع داشته باشد در حالی که در جراحی سنتی اصل برعدم تغذیه حداقل برای24ساعت وسپس تغذیه با سوپ برای به تاخیر انداختن دفع برای مدت چند روزمی باشد.
- 4) درد بعد از عمل با لیزر نسبت به جراحی سنتی بسیارکمتر و میزان خونریزی نیز کمتر است همچنین میزان عود کمتر است.
- 5)انتقال عفونت های خطرناک مثل هپاتیت که در جراحی سنتی محتمل است درعمل با لیزر وجود ندارد.
- 6)بر خلاف تصور عموم لیزر در هر مرحله ای حتی مراحل پیشرفته هموروئید وغیرو کارآیی دارد و حتی درمورد بیماران با سن بالا و مشکلات دیابتی-کبدی-کلیوی وبیماران قلبی که داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنند قابل انجام است.