آزمایش کولونوسکوپی آزمایشی است که در آن پزشک می‌تواند به کمک یک دوربین بلند، باریک و منعطف داخل مقعد، روده بزرگ (کولون) و همچنین راست روده را معاینه کند. آزمایش کولونوسکوپی یا کلونوسکوپی یکی از موثرترین آزمایشاتی است که به پزشکان اجازه می‌دهد تا انتهای راستن روده و مقعد را معاینه کنند و سرطان کولورکتال یا همان سرطان روده بزرگ را به موقع تشیص دهند.
بسیاری از افراد از انجام آزمایش کولونوسکوپی ترس دارند و حاضر به انجام آن نیستند. اما اگر مزایای این آزمایش را بدانید و با عوارض احتمالی آن آشنا باشید، می‌توانید راحت تر برای انجام این آزمایش تصمیم بگیرید.
در ادامه مطلب همراه ما باشید تا با مزایا، عوارض، علت انجام و سایر مواردی که درباره آزمایش کولونوسکوپی باید بدانید آشنا شوید و اطلاعات کافی از این آزمایش را کسب کنید.
کولونوسکوپی (Colonoscopy) چطور انجام می‌شود؟
در این آزمایش پزشک از بیمار می‌خواهد تا به پهلو دراز بکشد تا بتواند بعد از تزریق داروی آرام بخش و داروی بیهوشی، لوله کولونوسکوپ را که یک لوله نازک، بلند و منعطف و دارای دوربین کوچکی در سر آن است را، از طریق دهانه مقعد وارد راست روده بیمار کند.
کولونوسکوپی تحت بیهوشی مقطعی انجام می‌شود تا بیمار در طول آزمایش دردی را احساس نکند. اما بعد از آنکه به هوش می‌آیید ممکن است کمی احساس گرفتگی و کوفتگی در زیر شکم و اطراف ناحیه مقعد خود داشته باشید.
کولونوسکوپی تا چه حد از روده را معاینه می‌کند؟
در این آزمایش لوله کولونوسکوپ که طول ۱۲۰ سانتی متری و ضخامتی به اندازه یک بند انگشت دارد، از دهانه مقعد وارد کانال رکتوم شده و طول کولون و تا حد سکوم (اولین قسمت از کولون) هدایت خواهد شد. حتی در برخی از موارد این امکان وجود دارد که چند سانتیمتر ابتدایی روده کوچک هم معاینه شود.
اما از طریق آزمایش کولونوسکوپی امکان معاینه معده وجود نخواهد داشت!
تعیین نوبت معاینه و ویزیت توسط پزشکان کلینیک لیزرشفا با شماره ۰۲۱۲۲۳۵۹۱۳۵
کولونوسکوپی برای معاینه کدام بیماری‌ها استفاده می‌شود؟
از آزمایش کولونوسکوپی برای معاینه رکتوم و تشخیص بیماری‌های زیر استفاده می‌شود:
- کولیت روده
- دیورتیکولیت‌ها
- پولیپ روده بزرگ
- بواسیر یا هموروئید
- علت یبوست مزمن
- علت خونریزی مقعدی
- زخم روده یا زخم شقاق
- تومورهای سرطانی مانند سرطان روده بزرگ
بیشتر بخوانید: درمان زخم شقاق با لیزر چطور انجام می‌شود؟
در چه سنی باید کولونوسکوپی انجام داد؟
به گفته منبع موثق پزشکی www.cdc.gov غربالگری منظم با آزمایش کولونوسکوپی بایستی از سن ۴۵ سالگی شروع شود و تا ۷۵ سالگی تحت نظر پزشک به صورت سالانه انجام شود. چرا که این آزمایش به طور قابل توجهی می‌تواند در تشخیص زودرس سرطان کولورکتال و حتی پیشگیری از آن نقش داشته باشد.
” Regular screening, beginning at age 45, is the key to preventing colorectal cancer and finding it early. The U.S. Preventive Services Task Force (Task Force) recommends that adults age 45 to 75 be screened for colorectal cancer. “
” غربالگری منظم، با شروع از 45 سالگی، کلید پیشگیری از سرطان روده بزرگ و یافتن زودهنگام آن است. گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده توصیه می کند که بزرگسالان 45 تا 75 ساله از نظر سرطان کولورکتال غربالگری شوند. ”
بیشتر بخوانید: علت گرفتگی عضلات اسفنکتر چیست؟
چرا کولونوسکوپی؟
آزمایش کولونوسکوپی یک روش برای غربالگری و تشخیص اختلالات و ناهنجاری‌های مقعدی و روده است. اما مهم ترین دلایلی که با توجه به آن‌ها باید کولونوسکوپی را انجام داد، عبارتند از:
- تشخیص بیماری‌های التهابی روده مانند بیماری کرون روده یا کولیت اولسراتیو
- تشخیص علت خونریزی مقعدی و راست روده
- تشخیص علت اسهال و یبوست مزمن
- تشخیص علت وجود خون در مدفوع
- تشیص پولیپ یا سرطان کولورکتال
- تشخیص علت درد شکمی
در صورتی که فکر می‌کنید در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستید بهتر است درباره موارد زیر از پزشک خود پرس و جو کنید:
- چه زمانی غربالگری را شروع کنم؟
- چه آزمایشی برایم مناسب است؟
- هر چند وقت یکبار باید آزمایش کولونوسکوپی انجام دهم؟
بیشتر بخوانید: ۶ راه جلوگیری از سرطان کلورکتال
مزایا آزمایش کولونوسکوپی
سالانه میلیون ها فرد بزرگسال با انجام آزمایش کولونوسکوپی توانسته‌اند از ابتلا به سرطان روده بزرگ جلوگیری کنند. در واقع یکی از اصلی ترین مزایای کولونوسکوپی کمک به تشخیص زود هنگام سرطان است.
این آزمایش به پزشک کمک می‌کند تا بتواند پولیپ های روده را که به مرور زمان سرطانی می‌شوند را شناسایی کنند و آن ها را از بافت روده خارج کنند. علاوه بر این انجام آزمایش کولونوسکوپی به روشن شدن علت اصلی خونریزی مقعدی، تغییرات حرکت روده و همینطور کاهش وزن ناخواسته کمک می‌کند.
” شاید شما هم از آن دسته از افراد باشید که هنگام شنیدن نام آزمایش کولونوسکوپی به دلیل احساس شرم و خجالت از انجام آن خودداری کنید اما این آزمایش یکی از بهترین روش های تشخیصی سرطان روده است که می‌تواند جان افراد زیادی را با تشخیص به موقع سرطان نجات دهد. پس اگر سلامتیتان مهم است توصیه می‌شود انجام آزمایش کولونوسکوپی را پشت گوش نیاندازید و برای غربالگری خود را آماده کنید. “
عوارض آزمایش کولونوسکوپی
یکی از سوالاتی که ممکن است ذهن افراد به خود درگیر کند این موضوع است که آیا کولونوسکوپی عوارض دارد یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که آزمایش کولونوسکوپی در موارد بسیار نادری احتمال دارد برای فرد عوارضی را ایجاد کند که می‌توان از موارد زیر را در نظر گرفت:
- ایجاد زخم یا سوراخ شدن دیواره روده بزرگ
- واکنش آلرژیک نسبت به آرام بخش تزریق شده قبل از انجام کولونوسکوپی
- خونریزی از قسمتی که نمونه برداری بافت صورت گرفته است (برداشتن پولیپ یا سایر بافت غیر طبیعی)
سایر عوارض احتمالی و کوتاه مدت کولونوسکوپی که ممکن است برای فرد ایجاد شود موارد زیر را شامل می‌شود:
- نفخ شکم
- تغییر حرکات روده
- احساس فشار در شکم
- از دست دادن خون (به مقدار کم)
- احساس درد مختصری در ناحیه شکم
آمادگی قبل از کولونوسکوپی
قبل از اینکه برای آزمایش کولونوسکوپی آماده شوید باید روده شما به طور کامل تخلیه شود پس برای انجام این کار بهتر است به موارد زیر توجه داشته باشید:
- از نوشیدن مایعات قرمز رنگی که ممکن است در طول آزمایش کولونوسکوپی با خون اشتباه گرفته شود خودداری کنید.
- پزشک معمولا قبل از انجام غربالگری مصرف داروهای ملین را پیشنهاد می‌کند که این می‌تواند به صورت قرص یا مایع مصرف شود.
- گاهی اوقات ممکن است پزشک برای تخلیه کامل روده استفاده از تنقیه را به شما پیشنهاد کند اما به عنوان یک روش اصلی در نظر گرفته نمی‌شود.
- در روز قبل از انجام غربالگری باید از خوردن غذاهای جامد پرهیز کرده و مایعات مانند چای، قهوه بدون شیر و خامه، آبگوشت و نوشیدنی های گازدار را جایگزین کنید.
- بهتر است در صورتی که به بیماری خاصی مبتلا هستید و یا از دارو خاصی استفاده می‌کنید این موضوع را با پزشکتان در میان بگذارد خصوصا اگر از مکمل های حاوی آهن استفاده می‌کنید.
بیشتر بخوانید: نفخ شکم و راه های درمان آن
عالی بود